Yarı zamanlı hemşire - fazla mesaide ayrımcılık mı? TORBA, 28.10.2021 - 8 AZR 370/20 (A)

Sadece tam zamanlı bir işçinin normal çalışma saatlerini aşan çalışma saatleri için fazla mesai ücreti öngören toplu sözleşme hükümleri ile yarı zamanlı çalışanlara karşı ayrımcılık yapılıyor mu?

Temyiz aşamasında taraflar, davacının çalışma süresi hesabına alacak kaydedilmesi ve Madde uyarınca tazminat ödenmesi talebinin varlığını tartışmışlardır. § AGG Madde 15 paragraf 2.

Yarı zamanlı çalışanlar için fazla mesai ücreti yok

Federal İş Mahkemesi (Bundesarbeitsgericht - BAG) dikkatini 28.10.2021 Avrupa Birliği Adalet Divanı'na (ATAD) ön karar yoluyla başvurdu. Avrupa hukuku hükümlerinin yorumlanmasında, toplu sözleşmelerde yer alan ve sadece tam zamanlı bir çalışanın normal çalışma saatlerinin üzerinde çalışılan saatler için fazla mesai primi ödenmesini öngören hükümlerin geçerli olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Bu durum açıkça yarı zamanlı çalışanlara karşı ayrımcılık teşkil edecektir.

Karara bağlanan davada, yarı zamanlı olarak istihdam edilen bir hemşire, ülke çapında faaliyet gösteren bir diyaliz kuruluşuna dava açarak aşağıdaki hükümlere göre tazminat talebinde bulunmuştur § Bölüm 15 (2) AGG Ayrıca, çalışma süresi hesaplarında fazla mesai nedeniyle ilave krediler.

İş ilişkisi için toplu sözleşme geçerlidir. Buna göre, fazla mesai ücreti yalnızca tam zamanlı bir çalışanın çalışma saatlerinin aşılması durumunda sağlanır.

İş Mahkemesi davayı reddetmiştir. Hessen Yüksek İş Mahkemesi (LAG), davacının temyizi üzerine iş mahkemesinin kararını kısmen değiştirmiş ve davalının davacının çalışma süresi hesabına gerekli saatleri yatırmasına hükmetmiştir. Davacının diğer temyiz başvurusunu reddetmiştir. Davacı temyiz başvurusunda, Genel Eşit Muamele Yasası'nın 15.2 maddesi uyarınca tazminat ödenmesi talebini sürdürmeye devam etmektedir. Davalı, temyiz başvurusunun reddini ve çapraz temyiz yoluyla davanın tümüyle reddini talep etmiştir.

Cinsiyet ayrımcılığı

BAG Sekizinci Senatosu, ATAD'dan, diğerlerinin yanı sıra, Birlik hukukunun yorumlanmasına ilişkin aşağıdaki sorulara cevap vermesini istemektedir:

Davacı ayrıca paragraf uyarınca tazminat talebinde bulunmuştur. § AGG Madde 15 paragraf 2 dolaylı cinsiyet ayrımcılığı gerekçesiyle dava açmıştır. MTV'nin 10. bölüm, 7. paragraf, 2. cümlesinde yer alan toplu sözleşme hükmünün uygulanmasıyla tam zamanlı çalışanlara kıyasla yarı zamanlı bir çalışan olarak kendisine karşı hukuka aykırı bir şekilde ayrımcılık yapıldığı görüşündedir. Buna ek olarak, davalı çoğunlukla kadınları yarı zamanlı olarak istihdam ettiği için, cinsiyeti nedeniyle dolaylı olarak dezavantajlı duruma düşmüştür.

ATAD şimdi bu durumun, ABİHA'nın 157. Maddesi ve 2006/54/EC sayılı Direktifin 2. Maddesinin 1. Fıkrasının b bendi ve 4. Maddesinin 1. Cümlesi anlamında tam zamanlı çalışanlar ile yarı zamanlı çalışanlar (kadın ve erkekler açısından) arasında eşit olmayan bir muameleye yol açıp açmadığını açıklığa kavuşturacaktır. 

İş Mahkemesi davayı reddetmiştir. Davacının temyizi üzerine Hessen Yüksek İş Mahkemesi (LAG), iş mahkemesinin kararını kısmen değiştirmiş ve davalının davacının çalışma süresi hesabına gerekli saatleri yatırmasına hükmetmiştir. Davacının diğer temyiz başvurusu reddedilmiştir. Davacı temyiz başvurusunda, Genel Eşit Muamele Yasası'nın 15 (2) maddesi uyarınca tazminat ödenmesi talebini sürdürmüştür. Davalı, temyiz başvurusunun reddini ve çapraz temyiz yoluyla davanın tümüyle reddini talep etmiştir.

ATAD'a sevk

8. Senato, ATAD'dan bu davada hangi hususun dikkate alınacağını öğrenmek istemektedir. Tam zamanlı ve yarı zamanlı çalışan grupları arasında bir karşılaştırma yapmak gerekli midir yoksa yarı zamanlı çalışan grubunda erkeklerden daha fazla kadının etkilenmiş olması zaten yeterli midir?  

Bu olgusal sorunun açıklığa kavuşturulması, hemşirelikte ve diğer alanlarda, özellikle de kamu sektöründe ve hastanelerde yarı zamanlı çalışanlar için heyecan verici olmaya devam etmektedir.